Pierwszy trymestr ciąży to czas zarówno wielkiej radości, jak i wątpliwości i wielu pytań. Szczególnie kobiety, które są pierwszy raz w ciąży, mogą czuć się przytłoczone nadmiarem nowych informacji. Zastanawiasz się, jak przetrwać pierwszy trymestr bez stresu i w dobrym samopoczuciu? W tym artykule uporządkowaliśmy dla Ciebie wiedzę, z jaką powinnaś zapoznać się jako przyszła mama.
Jak przebiega pierwszy trymestr ciąży? Rozwój płodu
Czas trwania ciąży liczymy w tygodniach, począwszy od pierwszego dnia ostatniej miesiączki. Pierwszy trymestr trwa 12 tygodni. Jak rozwija się dziecko płód pierwszego trymestru? Wyróżniamy przede wszystkim:
- uwolnienie dojrzałej komórki jajowej z jajnika (w 2-3 tygodniu ciąży),
- zapłodnienie, czyli połączenie męskiego plemnika i kobiecego jajeczka (w 3. tygodniu ciąży),
- zagnieżdżenie się zarodka w macicy (ok. 4-5 tygodnia ciąży),
- organogenezę (formowanie się narządów wewnętrznych) zarodka (w 5-8. tygodniu ciąży),
- rozpoczęcie pracy serca zarodka (w 6-7. tygodniu ciąży),
- ukształtowanie wszystkich narządów i układów płodu (w 9-12. tygodniu ciąży).
W trakcie pierwszego trymestru rozwój płodu postępuje bardzo szybko, choć do końca 12. tygodnia mierzy on zaledwie 7-8 cm. Z tego powodu w przypadku większości kobiet w pierwszych tygodniach ciąży nie widać jeszcze zaokrąglonego brzuszka.
Jakie są objawy ciąży w trakcie pierwszego trymestru?
Nowoczesne testy ciążowe są w stanie wykryć hormon hCG (gonadotropiny kosmówkowej) w moczu kobiety już w ciągu 7 dni od zapłodnienia. W pierwszych tygodniach ciąży możesz jednak zaobserwować różnego rodzaju symptomy sugerujące fakt, że doszło do zapłodnienia. Jakich objawów ciążowych możesz się spodziewać? To m.in.:
- napięcie i tkliwość piersi,
- ciemnienie otoczek sutkowych,
- zmęczenie i senność,
- mdłości i wrażliwość na zapachy,
- niecodzienne zachcianki w jedzeniu,
- częstsze oddawanie moczu,
- uczucie ciągnięcia w podbrzuszu.
Głównym objawem ciąży jest brak miesiączki. To właśnie on sugeruje, że pierwszy trymestr trwa. Zwykle to wtedy kobiety decydują się na wykonanie testu ciążowego.
W pierwszym trymestrze ciąży nie wzrasta dzienne zapotrzebowanie kaloryczne kobiety. Dlatego w tym okresie większość pań nie przybiera również na wadze.
Jakie są największe ryzyka ciążowe w pierwszym trymestrze? Ryzyko poronienia
Pierwszy trymestr to czas, w którym występuje największe ryzyko poronienia. Dochodzi do niego m.in. w wyniku chorób genetycznych, niewydolność ciałka żółtego, niedoboru progesteronu lub nadmiaru androgenów. Mogą wpływać na to również czynniki anatomiczne, silny stres, używki i nieprawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego.
Na co uważać w pierwszych tygodniach ciąży?
Od początku ciąży dbaj o swoje zdrowie i samopoczucie. Unikaj stresu, stosuj zdrową dietę i utrzymuj regularną, bezpieczną aktywność fizyczną. Wykonuj wszystkie badania zalecone przez lekarza prowadzącego ciążę i zgłaszaj mu niepokojące objawy, takie jak:
- silne bóle brzucha,
- krwawienia z dróg rodnych,
- silne mdłości i wymioty,
- wysoką gorączkę,
- omdlenia.
Jakie badania w pierwszym trymestrze ciąży?
Po uzyskaniu pozytywnego wyniku testu ciążowego umów wizytę potwierdzająca ciążę w gabinecie ginekologicznym. Chcesz wiedzieć, kiedy pierwsze badanie USG? Większość ginekologów czeka z nim do 7-8 tygodnia. Podczas Twojej wizyty specjalista:
- wykona USG transwaginalne (do 11. tygodnia ciąży) w celu określenia wieku ciąży, daty porodu i oceny prawidłowego rozwoju płodu,
- przeprowadzi z Tobą szczegółowy wywiad medyczny i położniczy,
- stworzy kartę ciąży i listę badań do wykonania w I trymestrze, m.in. glukozy na czczo, poziomu TSH, hemoglobiny i czynnika Rh, a także pod kątem chorób zakaźnych.
W 12. tygodniu ciąży możesz wykonać badania prenatalne. To przede wszystkim USG genetyczne i test PAPP-A. W razie potrzeby lekarz może zalecić dodatkowo także badanie NIPT i amniopunkcję.
Co jeść podczas pierwszego trymestru? Zalecenia żywieniowe
Pewnie zauważyłaś już, jak zmienia się samopoczucie podczas pierwszego trymestru ciąży? Z tego powodu możesz mieć różne zachcianki żywieniowe. W większości przypadków nie musisz sobie ich odmawiać, za wyjątkiem surowego mięsa, ryb i jaj, a także niepasteryzowanych produktów mlecznych, np. serów pleśniowych. Ogranicz również spożycie słodyczy, słonych przekąsek i fast foodów.
Dieta kobiety w ciąży powinna opierać się na świeżych, nieprzetworzonych produktach spożywczych, czyli:
- świeżych warzywach i owocach,
- chudym białku (roślinnym i zwierzęcym),
- produktach pełnoziarnistych,
- zdrowych tłuszczach: olejach roślinnych, orzechach, nasionach i pestkach.
W trakcie wizyty ginekologicznej zapytaj swojego lekarza, jakie są zalecenia żywieniowe dla kobiet w ciąży. Specjalista przygotuje dla Ciebie listę i dawkowanie składników odżywczych, które powinnaś suplementować. To przede wszystkim:
- kwas foliowy – bierze udział w procesach krwiotwórczych i ma istotny wpływ na rozwój cewy nerwowej płodu,
- witamina D – wspiera Twoją odporność i przyczynia się do prawidłowego rozwoju kości i zębów,
- jod – wspomaga rozwój mózgu i układu nerwowego płodu,
- kwas DHA – ma wpływ na rozwój mózgu i narządu wzroku dziecka,
- żelazo – zmniejsza ryzyko przedwczesnego porodu i przyczynia się do prawidłowej masy urodzeniowej dziecka.
