Kolagen to ważne dla zdrowia białko strukturalne, które stanowi 1/3 wszystkich białek w organizmie. Kolagen jest syntezowany z aminokwasów dostarczanych w ramach codziennej diety. Z wiekiem jednak synteza kolagenu ustrojowego maleje, a włókna kolagenowe ulegają stopniowej degradacji. Można zaobserwować to poprzez zmiany w strukturze skóry, a także ze względu na ograniczoną ruchomość stawów. Z tego powodu wiele osób decyduje się stosować preparaty zawierające kolagen.
Jakie są właściwości kolagenu w ludzkim organizmie?
Za co odpowiada kolagen? To podstawa tkanki łącznej, dlatego występuje w niemal wszystkich tkankach i narządach, oddziałując na szereg aspektów zdrowotnych. Właściwości kolagenu obejmują przede wszystkim nadawanie tkankom większej gęstości, elastyczności i wytrzymałości. Dzięki kolagenowi są one bardziej odporne na urazy.
Na co wpływa kolagen? Można również wyszczególnić dodatkowe działanie kolagenu:
- przeciwzapalne – ze względu na hamowanie produkcji substancji prozapalnych w organizmie preparaty zawierające kolagen mogą przynosić ulgę osobom z chorobami zwyrodnieniowymi stawów,
- urodowe – kolagen przyczynia się do atrakcyjnego wyglądu skóry (buduje ją w aż 75%), działa przeciwzmarszczkowo, odpowiadając za gęstość i jędrność skóry, a także przyczyniając się do jej prawidłowego poziomu nawilżenia,
- regenerujące – kolagen umożliwia prawidłowe gojenie się ran, wspomaga tworzenie się nowych tkanek i ogranicza proces bliznowacenia,
- wzmacniające – kolagen zapewnia prawidłową strukturę kości, stawów, ścięgien oraz więzadeł, co ma kluczowe znaczenie dla sprawności fizycznej.
Niektóre badania sugerują, że poziom kolagenu w organizmie wpływa na funkcjonowanie narządu wzroku – kolagen występuje w rogówce oka. Białko strukturalne ma także pozytywny wpływ na procesy trawienne i działanie układu odpornościowego.
Zastosowanie kolagenu – dlaczego warto rozważyć suplementację?
W przypadku składnika odżywczego takiego jak kolagen zastosowanie jest naprawdę szerokie. Mogą suplementować go osoby o różnym wieku, płci i stylu życia, np. kobiety, którym zależy na spowolnieniu procesów starzeniowych, seniorzy z chorobami stawów lub sportowcy pragnący zmniejszyć ryzyko wystąpienia kontuzji.
Suplementację kolagenu warto rozważyć nie tylko ze względu na wyżej wymienione właściwości kolagenu. Preparaty zawierające kolagen mają jedną zasadniczą przewagę nad kolagenem naturalnie występującym w żywności – mogą być lepiej przyswajane. Wynika to z różnic w masie cząsteczkowej.
Kolagen hydrolizowany (poddany obróbce enzymatycznej) składa się z mniejszych peptydów kolagenowych, które są lepiej trawione i w większej ilości trafiają do organizmu. Dostarczają mu cenne aminokwasy, z których samodzielnie może syntezować kolagen ustrojowy.
Ponadto warto zauważyć, że naturalne źródła pokarmowe kolagenu stosunkowo rzadko goszczą w naszej diecie. W czym jest kolagen? Ponieważ występuje w tkance łącznej, zawierają go w głównej mierze chrząstki, kości, podroby oraz skóry zwierząt. Pokarmy bogate w kolagen to zatem przede wszystkim żelatyna i buliony.
Kiedy brać kolagen?
Zależnie od predyspozycji genetycznych i innych, indywidualnych czynników synteza kolagenu ustrojowego maleje po przekroczeniu 19-29. roku życia. Spadek kolagenu w organizmie wynosi średnio 1% rocznie. Aby podtrzymać działanie kolagenu korzystne dla zdrowia, warto rozważyć jego suplementację.
Kolagen na stawy
Ponieważ degradacja kolagenu w chrząstce stawowej jest nieodwracalna, znacznie skuteczniejszą strategię stanowi spowalnianie ubytków kolagenu w organizmie. Z tego względu wiele osób przyjmuje hydrolizowany kolagen.
Do wyboru pozostają różnego rodzaju preparaty z kolagenem na stawy, m.in. kolagen w tabletkach i sproszkowany kolagen do rozpuszczenia w wodzie. To zwykle wieloskładnikowe suplementy diety, które zawierają również:
- siarczan glukozaminy i chondroityny – to związki naturalnie występujące w chrząstce stawowej, które mają działanie przeciwzapalne i poprawiają ruchomość stawów,
- siarkę MSM – organiczny związek chemiczny wspiera syntezę kolagenu w organizmie i ma naturalne działanie przeciwbólowe,
- ekstrakt z żywicy kadzidłowca indyjskiego – wspomaga ukrwienie i ruchomość stawów, zmniejszając ich sztywność oraz dolegliwości bólowe.
Kolagen urodowy
Kolagen na włosy, skórę i paznokcie może występować w formie hydrolizowanej lub liofilizowanej. W drugim przypadku obróbka kolagenu jest mniej inwazyjna, co pomaga zachować cenne dla skóry peptydy sygnałowe. Stymulują one fibroblasty do wzmożonej produkcji kolagenu.
Wybierając kolagen na urodę, warto zwrócić uwagę na suplementy diety o dedykowanym składzie. Powinny zawierać dodatkowe substancje aktywne, które przyczyniają się do zdrowej kondycji skóry, włosów i paznokci, jak np.:
- witamina C – to silny antyoksydant, który neutralizuje wolne rodniki przyczyniające się do uszkodzeń komórek skóry, a oprócz tego wspiera syntezę kolagenu,
- biotyna – wspomaga wzrost włosów, ograniczając ich nadmierne wypadanie, reguluje produkcję sebum i poprawia poziom nawilżenia skóry,
- ekstrakt ze skrzypu polnego – stanowi bogate źródło krzemionki, która wzmacnia strukturę włosów i paznokci, a dodatkowo uczestniczy w produkcji kolagenu.
Suplementy z kolagenem – co warto o nich wiedzieć?
Kolagen wykorzystywany w suplementach diety może mieć różne pochodzenie. Często spotykany jest m.in. kolagen wołowy, wieprzowy albo rybi. Są to odpady z przemysłu mięsnego, czyli oczyszczone skóry, chrząstki, łuski, płetwy, kości oraz ości.
Warto, by producent kolagenu podawał konkretne informacje na temat źródeł stosowanych przez siebie surowców. Dzięki temu możesz przykładowo upewnić się, że masz do czynienia z kolagenem bez zanieczyszczeń.
Pamiętaj, że suplementacja kolagenu przynosi pożądane rezultaty dopiero po dłuższym czasie regularnego stosowania (zwykle po ok. 3 miesiącach). Z tego względu na to wybierz preparat o dogodnej formie stosowania.
Popularny kolagen do picia to proszek do rozpuszczenia w wodzie. Jest dostępny w wariantach smakowych i bezsmakowych. Ze względu na rosnącą popularność kolagenu niektóre marki proponują również gotowe shoty kolagenowe.
