Fakt, że w naszym życiu dominują urządzenia cyfrowe, sprawia, że zdecydowanie więcej uwagi powinniśmy poświęcić na dbanie o nasz wzrok. Ekrany komputerów, smartfonów czy tabletów stały się nieodzowną częścią naszej codzienności - poczynając od pracy zawodowej, przez edukację, po rozrywkę, na komunikacji kończąc. W efekcie spędzamy wiele godzin dziennie, wpatrując się w jasne, cyfrowe wyświetlacze. Może to w dłuższej perspektywie prowadzić do szeregu niekorzystnych skutków zdrowotnych obejmujących nie tylko wzrok.
Jednym z najbardziej powszechnych problemów związanych z intensywnym korzystaniem z urządzeń elektronicznych jest tzw. cyfrowe zmęczenie wzroku. Jest ono znane także jako zespół widzenia komputerowego (ang. Computer Vision Syndrome). Objawia się ono uczuciem napięcia w okolicach oczu, bólem głowy, zamglonym widzeniem, a nawet bólem szyi i pleców, który wynika z nieprawidłowej postawy podczas pracy przy komputerze. Dodatkowo długotrwałe wpatrywanie się w ekran prowadzi do zmniejszonej częstotliwości mrugania, co powoduje wysychanie powierzchni oka i uczucie dyskomfortu, określane jako suchość oczu.
Innym zagrożeniem jest zbyt długa ekspozycja na niebieskie światło, które emituje większość urządzeń cyfrowych. Chociaż niebieskie światło naturalnie występuje w świetle dziennym i jest niezbędne do regulowania naszego rytmu dobowego, nadmierne korzystanie z urządzeń je emitujących - szczególnie wieczorem - może prowadzić do zaburzeń snu. Jest to spowodowane hamowaniem produkcji melatoniny – hormonu odpowiadającego za zdrowy sen. Długotrwała ekspozycja na intensywne światło ekranów może również wpływać na zdrowie siatkówki, choć naukowcy wciąż badają pełne spektrum tego zjawiska.
Jak możemy zapobiegać powyższym dolegliwościom? Przede wszystkim najważniejsza jest w tym przypadku odpowiednia higiena wzroku. Obejmuje ona w proste, codzienne nawyki, takie jak regularne przerwy od ekranu, stosowanie zasad ergonomii przy pracy, odpowiednie oświetlenie otoczenia. Warto również pamiętać o tym, aby regularnie wykonywać profilaktyczne badania wzroku.
Poznaj witaminy wspierające wzrok
Zdrowa dieta wspierająca wzrok, odgrywa niezwykle ważną rolę w przeciwdziałaniu najczęstszym problemom. Dostarcza ona składników odżywczych, które wspierają prawidłowe funkcjonowanie narządu wzroku i chronią go przed chorobami. Witaminy wspierające wzrok takie jak A, C i E, pomagają zwalczać wolne rodniki, które mogą uszkadzać komórki siatkówki i przyczyniać się do degeneracji plamki żółtej.
Witamina A, obecna w produktach takich jak marchew, dynia czy bataty, wspiera przede wszystkim widzenie w słabym oświetleniu i pomaga zapobiegać tzw. zespołowi suchego oka. Witamina C, zawarta w cytrusach, papryce i jagodach, wzmacnia naczynia krwionośne w oczach, zmniejszając ryzyko zaćmy. Podobne działanie ma witamina E. Niezbędne kwasy tłuszczowe omega-3, które można znaleźć w tłustych rybach, takich jak łosoś czy makrela, pomagają utrzymać odpowiednie nawilżenie oczu, zapobiegając ich suchości i podrażnieniom. Cynk, występujący w orzechach, nasionach i pełnoziarnistych produktach, wspomaga transport witaminy A do siatkówki i chroni przed degeneracją plamki żółtej.
Zdrowa dieta wspierająca wzrok, powinna być także bogata w luteinę i zeaksantynę, naturalne karotenoidy obecne w zielonych warzywach liściastych, takich jak szpinak czy jarmuż, działa jak naturalny filtr chroniący oczy przed szkodliwym promieniowaniem UV i światłem niebieskim.
Work-life balance a jakość widzenia
Work-life balance, czyli równowaga między życiem zawodowym a prywatnym ma mnóstwo korzyści nie tylko dla zdrowia psychicznego, ale i dla wzroku. Nadmierne obciążenie oczu w pracy, spowodowane brakiem regularnych przerw i intensywnym korzystaniem z urządzeń elektronicznych, może prowadzić do cyfrowego zmęczenia oczu, suchości oraz pogorszenia jakości widzenia. Co zatem warto wdrożyć do pracy, aby utrzymać wzrok w dobrym stanie? Podstawą jest tu planowanie dnia pracy z uwzględnieniem przerw zgodnych z zasadą 20-20-20 (co 20 minut 20 sekund patrzenia na obiekt oddalony o 20 stóp), które może zmniejszyć napięcie oczu. Ponadto, po pracy warto zadbać o aktywności sprzyjające relaksowi wzroku, takie jak kontakt z naturą czy ćwiczenia fizyczne, które poprawiają krążenie krwi, w tym w narządach wzroku.
Dobrym pomysłem jest całkowite odcięcie się od urządzeń elektronicznych po pracy. Nie zawsze jest to możliwe w pełnym wymiarze, ale wprowadzenie mini cyfrowych detoksów polegających na unikaniu ekranów przez kilka godzin dziennie, na pewno będzie miało korzystny wpływ na zdrowie oczu.
Poprawa wzroku - badania profilaktyczne i ważne wskazówki
Wiemy już jakie witaminy wspierające wzrok warto włączyć do swojej diety i dlaczego równowaga między życiem zawodowym a prywatnym jest korzystna również dla wzroku. Nie możemy jednak w swoich działaniach pominąć udziału specjalistów. Profilaktyczne badania wzroku to konieczność - powinno się je wykonywać przynajmniej raz na rok. Poza tym, jeśli lekarz okulista zaleci nam noszenie okularów do pracy przy komputerze, powinniśmy się do tego zastosować. Dobrze dopasowane okulary także wspierają utrzymanie zdrowych oczu - szczególnie jeśli wyposażone są w filtry światła niebieskiego. Co więcej, nawet jeśli nie masz wady wzroku, możesz zakładać do pracy okulary z filtrem światła niebieskiego i antyrefleksem.
Pamiętaj również o tym, aby zadbać o nawilżenie oczu. Tu pomocne okażą się nawet zwykłe krople do oczu, ale nie zapominaj także o nawadnianiu organizmu od wewnątrz. Picie 2 litrów wody dziennie będzie korzystne dla całego ciała, nie tylko dla wzroku. W czasie krótkich przerw w pracy staraj się odejść od ekranu. Ustawodawca przewiduje na ten cel 5 minut na każdą godzinę spędzoną przy komputerze. W ten sposób poprawisz krążenie, ale również dasz swoim oczom nieco odpocząć. Wypróbuj również ćwiczenia na wzrok polegające na skupianiu się na obiektach znajdujących się w różnych odległościach. Jeśli w Twoim biurze jest taka możliwość, co jakiś czas oderwij wzrok od ekranu i skup go na obiekcie za oknem. Tym lepiej, jeśli jest to coś zielonego, jak park lub chociaż pojedyncze drzewo.
