Menopauza, podobnie jak okres dojrzewania, jest naturalnym procesem w życiu kobiety. Wiąże się z wygaszaniem funkcji hormonalnej jajników i pociąga za sobą szereg zmian w organizmie, które mogą prowadzić do różnorodnych, często uciążliwych objawów. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) definiuje menopauzę jako ostateczne ustanie krwawienia miesiączkowego, po którym przez okres 12 miesięcy nie wystąpiło kolejne krwawienie, wynikające z utraty aktywności pęcherzykowej jajników.
Aby zrozumieć przyczyny występowania objawów menopauzy, musimy przyjrzeć się roli hormonów płciowych w życiu kobiety. Estrogeny, nazywane hormonami młodości, odpowiadają za rozwój cech płciowych, wzrost błony śluzowej macicy i pochwy, pobudzenie tworzenia kości oraz ich ochronę przed osteoporozą, a także za jędrność i elastyczność skóry. Z kolei progesteron przygotowuje błonę śluzową macicy do przyjęcia zarodka i utrzymania ciąży.
W okresie menopauzy gwałtownie spada stężenie progesteronu we krwi, a znacznie zmniejsza się również ilość estrogenów. Ta zaburzona równowaga hormonalna jest główną przyczyną wielu nieprzyjemnych i często kłopotliwych dolegliwości. W jakim wieku należy spodziewać się menopauzy? Jak rozpoznać i złagodzić objawy przekwitania w naturalny sposób? Sprawdź!
Kiedy mogą wystąpić pierwsze objawy menopauzy?
Około 40. roku życia, w wyniku zmian hormonalnych, maleje zdolność rozrodcza kobiety, a jajniki stopniowo wygaszają swoją aktywność związaną z uwalnianiem komórek jajowych. To kiedy pojawią się pierwsze symptomy, jest cechą osobniczą i indywidualną dla każdej kobiety. Zdarza się, że pierwsze objawy występują już około 30. roku życia. Wśród sygnałów zwiastujących nadchodzącą menopauzę można wymienić:
- nieregularne miesiączki;
- uderzenia gorąca i nocne poty;
- zaburzenia snu i bezsenność;
- wahania nastroju i rozdrażnienie;
- przyrost masy ciała;
- duszności;
- chroniczne zmęczenie.
Nie u wszystkich kobiet wystąpią wszystkie wymienione objawy i nie u wszystkich z jednakowym nasileniem. Niektóre panie mogą doświadczać jedynie kilku łagodnych symptomów, podczas gdy inne będą zmagać się z całą gamą uciążliwych dolegliwości.
Leki i suplementy na łagodzenie menopauzy
W złagodzeniu objawów przekwitania pomocne mogą być zioła bądź produkty ziołowe, zawierające naturalne hormony pochodzenia roślinnego, tzw. fitoestrogeny. Związki te, w połączeniu z receptorami estrogenowymi, pełnią funkcję podobną do naturalnych estrogenów produkowanych przez organizm kobiety. Fitoestrogeny łagodzą objawy przekwitania, takie jak nocne poty czy zmęczenie, poprawiają nastrój, ograniczają utratę tkanki kostnej, a także mają właściwości antyalergiczne i przeciwzapalne. Pozwalają również utrzymać właściwy poziom cholesterolu i cukru we krwi, a także korzystnie wpływają na metabolizowanie witaminy D3 przez organizm.
Preparaty zawierające fitoestrogeny sojowe są bezpieczne w stosowaniu i nie wywołują zagrażających zdrowiu objawów ubocznych. Warto jednak pamiętać, że poszczególne preparaty różnią się składem i zawartością izoflawonów, a niektóre z nich są dodatkowo wzbogacone wapniem, witaminą D3 lub ziołowymi substancjami o działaniu uspokajającym.
W leczeniu menopauzy zastosowanie mają również fitoestrogeny pochodzące z pluskwicy groniastej, a także wyciągi z lnu i czerwonej koniczyny. Stosując preparaty z fitoestrogenami do łagodzenia objawów klimakterium, należy pamiętać o systematycznym ich stosowaniu przez dłuższy czas. Pierwsze efekty lecznicze pojawiają się zwykle po około dwóch tygodniach.
Dieta w okresie menopauzy
Nie tylko suplementy z fitoestrogenami mogą pomóc. Równie ważna może się okazać dieta bogata w soję i produkty sojowe. Okazuje się, że zmniejsza ona ryzyko osteoporozy i chorób układu krążenia. Fitoestrogeny znajdują się naturalnie w orzechach, nasionach słonecznika, sezamu i lnu, cukinii, brokułach, marchwi i w cytrusach.
Okres menopauzy często wiąże się z wahaniami nastroju, dlatego dobrym pomysłem jest włączenie do codziennej diety takich ziół, jak melisa, rumianek czy chmiel. Napary z tych roślin pozwolą zachować równowagę emocjonalną i zmniejszą napięcie nerwowe.
Szczegółowe objawy menopauzy - jak je pokonać?
Oprócz farmakoterapii i suplementacji istnieje wiele domowych sposobów, które mogą pomóc w łagodzeniu objawów menopauzy. Mają one w znacznej mierze związek ze stylem życia i zmianami nawyków.
Na uderzenia gorąca i nocne poty, z którymi zmaga się nawet 55-75% kobiet w okresie klimakterium, można próbować zaradzić poprzez picie naparów z ziół, takich jak szałwia, mięta pieprzowa, czerwona koniczyna, liście malin, lukrecja czy kozłek lekarski. Korzystny wpływ wykazuje także ocet jabłkowy, a także ograniczenie kawy, papierosów i alkoholu.
W walce z bezsennością, której często towarzyszą uderzenia gorąca i nocne poty, należy odstawić używki, wprowadzić metody relaksacji przed snem. Dobrze jest pić napary z melisy, dziurawca czy szyszek chmielu lub stosować preparaty ziołowe z tymi składnikami.
W łagodzeniu rozdrażnienia pomocne bywają napary z korzenia kozłka, szyszek chmielu lub dziurawca albo z kwiatów lipy. Ogromne znaczenie ma również regularna aktywność fizyczna, która wpływa na wydzielanie endorfin, nazywanych hormonami szczęścia.
Wiele kobiet obserwuje w okresie menopauzy pogorszenie kondycji i wypadanie włosów oraz przesuszenie skóry. Warto wprowadzić odpowiednią pielęgnację dopasowaną do wieku i zmieniających się potrzeb skóry i włosów. Pomogą także napary ze skrzypu polnego.
Domowe sposoby na łagodzenie objawów menopauzy
W okresie przekwitania zalecana jest również suplementacja witaminy D3, która jest dostępna w aptekach w różnych dawkach i postaciach leczniczych. W przypadku problemów z zasypianiem i snem oraz w sytuacji napięcia nerwowego pomocne będą ogólnodostępne preparaty ziołowe. Mogą zawierać ekstrakty z waleriany, melisy i szyszek chmielu.
Zachodzące zmiany hormonalne powodują, że ważne staje się również utrzymanie odpowiedniego pH pochwy. Szeroki asortyment płynów do higieny intymnej, globulek i tabletek z probiotykami oraz żeli o działaniu nawilżającym, zawierających kwas hialuronowy pomoże rozprawić się z infekcjami, zniwelować suchość pochwy i cieszyć się dobrym zdrowiem intymnym. Niezwykle istotna jest także codzienna aktywność fizyczna, taka jak spacery, jazda na rowerze czy pływanie, która podziała dobroczynnie na zdrowie i samopoczucie każdej kobiety w okresie menopauzy.
