Ból głowy to powszechna dolegliwość, która dotyka ludzi w różnym wieku i może mieć wiele przyczyn. Silny ból głowy ma negatywny wpływ na samopoczucie i utrudnia normalne funkcjonowanie. Z tego artykułu dowiesz się, jakie są najczęstsze typy bólu głowy, z czego wynikają, kiedy wymagają diagnostyki i jak możesz sobie z nimi radzić.
Ból głowy – mechanizm powstawania
Jak przebiega mechanizm bólu głowy? Wiadomo, że mogą zaistnieć różne czynniki, które pobudzają receptory bólowe w głowie. To np. zmiany w naczyniach lub nerwach, napięcie mięśni, zmiany ciśnienia, stany zapalne, a także nieprawidłowe wydzielanie neuroprzekaźników.
Typy bólów głowy
Udokumentowano kilkaset typów i podtypów bólu głowy. Na podstawie ich przyczyn, przebiegu i dolegliwości zgłaszanych przez pacjentów możemy wyróżnić najpowszechniej występujące rodzaje.
Bóle pierwotne – najczęstszy rodzaj
Pierwotne bóle głowy występują samoistnie, czyli bez określonych przyczyn. Nie powodują również zmian strukturalnych w obrębie mózgu. Możemy podzielić je na co najmniej 3 odrębne podtypy.
Napięciowy ból głowy
Często określa się go także jako zwykły ból głowy. Trwa od kilkudziesięciu minut do kilku dni i nie ma bardzo dużego nasilenia. Na ogół występuje po obu stronach głowy. Zwykle wynika z nieodpowiedniego stylu życia, m.in. ze stresu, głodu, odwodnienia, niewysypiania się lub z przemęczenia.
Migrenowy ból głowy
To silny ból głowy, który utrudnia normalne funkcjonowanie. Migreny zwykle są jednostronne i pulsujące. Towarzyszy im nadwrażliwość na światło, dźwięki i zapachy. Mogą powodować nudności i wymioty. Za skłonności do migreny najczęściej odpowiadają czynniki genetyczne.
Trójdzielno-autonomiczne bóle głowy, np. klasterowe bóle głowy
Kolejny ostry ból głowy, którego przyczyny nie są do końca poznane, to tzw. ból klasterowy. Podobnie jak migreny klasterowe bóle głowy są jednostronne. Silny ból głowy występuje okresowo: od kilku tygodni do kilku miesięcy. Towarzyszy mu łzawienie i zaczerwienienie oka po stronie bólu, potliwość twarzy oraz katar.
Bóle wtórne
Wtórny ból głowy występuje w wyniku choroby lub urazu. Powoduje go przemieszczanie się lub uciskanie struktur wewnątrzczaszkowych. Jakie są przyczyny bólów wtórnych głowy? To m.in. infekcje, choroby oczu, uszu, zatok przynosowych, zębów i innych struktur twarzy oraz czaszki.
Ból z tyłu głowy
Ból głowy nie zawsze występuje w okolicy skroniowo-czołowej. Ból z tyłu głowy może być zarówno pierwotny, jak i wtórny. Jakie są najczęstsze przyczyny bólu tyłu głowy? Tzw. neuralgia potyliczna na ogół wynika z niewłaściwego stylu życia. Może pojawiać się np. w wyniku nadmiernego spożycia kofeiny, nieprawidłowej diety, stresu i przemęczenia.
Ból głowy w ciąży
Bóle głowy o umiarkowanym stopniu nasilenia często występują u przyszłych mam. Mogą wynikać m.in. ze zmian hormonalnych, stresu i zmęczenia. Pamiętaj, że leki przeciwbólowe w ciąży możesz przyjmować wyłącznie po konsultacji z lekarzem.
Nagły ból głowy – przyczyny
Gwałtowny ból głowy może wynikać zarówno z przyczyn pierwotnych, takich jak migreny czy klasterowe bóle głowy, jak i z przyczyn wtórnych. Mogą powodować go niekorzystne czynniki zewnętrzne, m.in. hałas światło niebieskie emitowane przez ekrany i zanieczyszczone powietrze.
Niebezpieczne przyczyny bólu głowy
Nagły ból głowy może stanowić symptom poważnych problemów zdrowotnych, takich jak krwotok lub zakrzepica naczyń żylnych mózgu. Gwałtowny ból głowy może wystąpić także w wyniku zapalenia jaskry, opon mózgowo-rdzeniowych, guzów wewnątrzczaszkowych lub chorób kości czaszki.
Ból głowy – objawy alarmujące
Jeżeli odczuwasz ostry ból głowy, zwróć uwagę, czy nie towarzyszą mu dodatkowe objawy:
- gorączka, zaburzenia świadomości, bóle mięśni i osłabienie – mogą sygnalizować zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,
- osłabienie kończyn i asymetria ruchów – występują przy krwotocznym udarze mózgu,
- zawroty głowy po urazie – mogą stanowić symptom krwiaka w mózgu.
Ból głowy nie powinien stanowić konsekwencji normalnych czynności, takich jak wysiłek fizyczny czy aktywność seksualna.
Niepokojący jest również ostry ból głowy po 50. roku życia, występujący u osób, które wcześniej nie miały skłonności do bólów głowy.
Co oznacza codzienny ból głowy?
Przewlekły ból głowy może dotyczyć zarówno migreny, jak i błędnej diagnozy, w wyniku której nie wykryto pierwotnej przyczyny bólu głowy. Dokucza Ci nieustający ból głowy? Nie bagatelizuj odczuwanych objawów i zgłoś je lekarzowi.
Diagnostyka bólu głowy
Jeśli borykasz się z przewlekłym bólem głowy lub towarzyszą mu niepokojące objawy, umów się na wizytę lekarską. Specjalista przeprowadza wywiad medyczny w celu wstępnego rozpoznania. Na jego podstawie zleci dodatkowe badania, np.:
- krwi (morfologię, OB i biochemiczne),
- obrazowe (RTG czaszki i kręgosłupa szyjnego),
- neuroobrazowe (tomografię komputerową i rezonans magnetyczny głowy),
- płynu rdzeniowo-mózgowego.
Na czym polega leczenie bólu głowy? Porady eksperta
Standardowy, napięciowy ból ustępuje po zażyciu leków przeciwbólowych dostępnych bez recepty. Jeżeli jednak masz skłonności do migreny, postępuj według zasady: lepiej zapobiegać niż leczyć. Jakie są sposoby na zapobieganie bólom głowy? Pomóc mogą w szczególności zmiany w codziennym stylu życia, czyli:
- dbanie o prawidłowy sen,
- stosowanie zdrowej, pełnowartościowej diety,
- regularne nawadnianie organizmu,
- wykonywanie codziennej aktywności fizycznej,
- unikanie stresu,
- ograniczenie czasu spędzanego przed ekranami.
Nadużywanie leków – nie tędy droga
Zbyt częste przyjmowanie leków przeciwbólowych może powodować wiele niepożądanych skutków ubocznych, w tym nasilać ból głowy. Przewlekły ból głowy to częsty efekt nadużywania leków przeciwbólowych.
Radzenie sobie z bólem głowy – życie bez bólu
Kiedy ból już się pojawił, postaraj się zadbać o swój dobrostan. W miarę możliwości zrezygnuj z wykonywania pracy i obowiązków.
Domowe sposoby na ból głowy – stosuj naturalne leczenie
- pij wodę i napary ziołowe,
- jedz lekkostrawne posiłki,
- spróbuj zdrzemnąć się w zaciemnionym, cichym otoczeniu,
- stosuj zimne okłady na czoło i skronie,
- wietrz pomieszczenia,
- wyjdź na spacer na łonie przyrody,
- weź ciepłą kąpiel.
Zabiegi alternatywne na ból głowy – bezpieczne metody
Właściwości przeciwbólowe może zapewnić łagodny masaż karku, ramion i skroni. Specjaliści stosują także terapię tlenem, akupresurę, aromaterapię, ćwiczenia rozciągające i relaksacyjne.
