Tarczyca to mały narząd znajdujący się u podstaw szyi. Kształtem przypomina motyla, a jego waga nie przekracza 60 gramów. Mimo małych gabarytów odgrywa on kluczową rolę na wielu płaszczyznach w naszym organizmie. W prawdzie jest to jeden z najważniejszych narządów znajdujących się w naszym ciele. Narząd ten może wywoływać również wiele chorób. Odpowiada też za regulację licznych tkanek oraz procesów. W tym wpisie dokładnie opiszemy Ci, jakie są objawy niedoczynności tarczycy i objawy nadczynności tarczycy. Podpowiemy, jak je leczyć, oraz w jaki sposób przeprowadzić diagnostykę tychże chorób.Jakie są funkcje tarczycy?
Rozpoznanie chorób tarczycy jest bardzo ważne, aczkolwiek wpierw warto poznać funkcje tego narządu. Głównym zadaniem tarczycy jest produkcja hormonów tarczycy, tj. trójjodotyroniny (T3) i tyroksyny (T4). Warto zaznaczyć, że tarczyca ściśle współpracuje z przysadką mózgową oraz podwzgórzem, dzięki którym może produkować ww. hormony.
Tarczyca odpowiada za kontrolę wielu procesów i tkanek w naszym organizmie, takich jak:
- praca hormonów płciowych,
- perystaltyka jelit,
- metabolizm kości,
- praca układu nerwowego,
- utrzymywanie i wytwarzanie ciepła (termogeneza),
- rozwój organizmu, w tym jego wzrost.
Jakie są najczęstsze choroby tarczycy? Najczęstszymi chorobami jest niedoczynność tarczycy i nadczynność tarczycy. Niedoczynność to problem z tarczycą, który informuje o tym, że tarczyca nie produkuje wystarczającej ilości hormonów tarczycy, co prowadzi do wielu przykrych dolegliwości. Nadczynność natomiast, jak sama nazwa wskazuje, to stan, w którym tarczyca produkuje zbyt dużo hormonów tarczycy, co również nie jest zdrowe dla naszego organizmu.
Jakie są objawy chorób tarczycy?
Diagnozowanie chorób tarczycy nie jest proste ze względu na dużą ilość symptomów. Zarówno choroby tarczycy u mężczyzn, kobiet, jak i choroby tarczycy u dzieci mogą ukazywać się pod różną postacią i na różnych płaszczyznach. Poniżej przedstawimy Ci poszczególne objawy niedoczynności i nadczynności tarczycy.
W przypadku niedoczynności tarczycy objawy mogą pojawić się pod postacią sinych i zimnych rąk, słabych i wypadających włosów, opuchniętej twarzy, wysypki, nadwagi i otyłości, łamliwych paznokci, czy suchej skóry na kolanach i łokciach. Niestety jest to kropla w morzu objawów, ponieważ te wymienione wyżej zaliczane są dopiero do zmian w wyglądzie. Do objawów nieurologicznych niedoczynności tarczycy zaliczamy mrowienie kończyn, bóle mięśni i stawów, chroniczne uczucie zimna, pieczenie na języku. Niedoczynność może być zauważalna również w przypadku objawów na tle psychicznym — mogą na nią wskazywać stany depresyjne, apatia, psychoza z paranoją oraz senność i częste zmęczenie. O niedoczynności tarczycy może też świadczyć niskie ciśnienie tętnicze, obniżone libido, zachrypnięty głos oraz częste zaparcia.
Nadczynność tarczycy również dzieli się na kilka kategorii. Objawy neurologiczne pojawiają się przy nadczynności to osłabienie mięśni, napady gorąca, drżenie rąk oraz problemy z zasypaniem. Schorzenia tarczycy przy niedoczynności to także opuchnięte powieki, wzmożona potliwość, trudność ze zwiększeniem masy ciała, zaczerwienienie oczu i przetłuszczającej się, cienkie włosy — mowa tu o objawach, które możemy zauważyć z wyglądu. Niedoczynność może się kryć także pod kilkoma objawami psychicznymi, jak nerwowość, stany depresyjne, niepokój, czy częste zmęczenie. Do pozostałych symptomów zaliczane są natomiast częste biegunki, wysokie ciśnienie tętnicze oraz kołatanie serca.
Badania weryfikujące nadczynność lub niedoczynność tarczycy
Pierwszym rodzajem badań, o jakim należy wspomnieć, jest badanie stężenia TSH (hormonu tyreotropowego), który pobudza tarczycę do wydzielania T3 i T4 (trójjodotyroniny i tyroksyny). To bardzo istotne badanie, które samo w sobie powinno poinformować o stanie tarczycy. Warto zaznaczyć, że często je ono wykonywane wraz z badaniem stężenia wolnej trójjodotyroniny (FT3) oraz wolnej tyroksyny (FT4).
Zbyt niskie TSH będzie świadczyć o nadczynności tarczycy, może objawić się również takimi chorobami, jak choroba Gravesa-Basedowa, zespołem Sheehana oraz wołami guzkowymi. Zbyt wysokie TSH będzie świadczyć o niedoczynności tarczycy, w skład zaliczana jest również choroba Hashimoto, guz przysadki mózgowej itp.
Kolejnym badaniem jest weryfikacja stężenia wolnej trójjodotyroniny (FT3) oraz wolnej tyroksyny (FT4). Stężenie sprawdza się poprzez pobranie próbki krwi od pacjenta. Następnie przeprowadzana jest dokładna analiza wraz z uwzględnieniem norm hormonu tyreotropowego (TSH), który pozwala szybko i skutecznie wykryć niedoczynność gruczołu tarczycy, zaś FT3 nadczynność.
Do kompletu badań warto również dołożyć dodatkowe, ponieważ nie zawsze stężenie TSH oraz stężenie FT3 i FT4 dokładnie zdefiniuje potencjalny problem. W takich sytuacjach warto rozważyć badanie Anty-TPO - pozwalające wykryć m.in. chorobę Hashimoto lub chorobę Gravesa-Basedowa. Badanie Anty-TG może natomiast pomóc wykryć nowotwory tarczycy oraz chorobę Hashimoto.
Jakie są metody leczenia chorób tarczycy? Istnieje kilka metod, które są powszechnie znane i stosowane, jak:
- radiojodoterapia,
- leczenie farmakologiczne,
- leczenie zabiegowe technikami małoinwazyjnymi,
- leczenie operacyjne.
